راهنمای حسابرسی مالیاتی و سامانه مودیان اصناف و کسب و کارهای کوچک

قوانین مالیاتی پیچیده شده‌اند و هر گونه اشتباه در انجام تکالیف مالیاتی می‌تواند جریمه‌های سنگینی به دنبال داشته باشد. اما خبر خوب این است که قانون‌گذار برای سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ تسهیلات ویژه‌ای برای اصناف در نظر گرفته است.
این راهنما بر اساس آخرین بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی تهیه شده تا به شما کمک کند بدون دردسر از این مرحله عبور کنید.

۱. آیا من به عنوان صاحب کسب و کار کوچک باید صورتحساب الکترونیکی صادر کنم؟

طبق قانون جدید، اصل بر این است که تمامی اشخاص باید صورتحساب الکترونیکی صادر کنند. اما یک استثنای بزرگ برای کسب‌وکارهای کوچک وجود دارد.

شرط معافیت برای صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان مالیاتی:

اگر فروش سالانه شما به عنوان صاحب کسب و کار از حد نصاب های زیر کمتر باشد، نیازی به صدور صورتحساب الکترونیکی ندارید و همان «رسید دستگاه کارتخوان» برای شما کافی است:

• برای سال ۱۴۰۲: حدود 18 میلیارد تومان – معادل ۱۵۰ برابر معافیت مالیات حقوق سال 1402

• برای سال ۱۴۰۳: حدود 14.4 میلیارد تومان – معادل ۱۰۰ برابر معافیت مالیات حقوق سال 1403

• برای سال ۱۴۰۴: حدود 14.4 میلیارد تومان – معادل ۵۰ برابر معافیت مالیات حقوق سال 1404

تکلیف شما به عنوان صاحب کسب و کار کوچک چیست؟

اگر فروش سالانه شما کمتر از مبالغ معافیت ذکر شده در بالا است، فقط کافیست از دستگاه کارتخوان (POS) استفاده کنید و مالیات بر ارزش ارزش افزوده را (اگر مشمول هستید) محاسبه و به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنید.

نکته مهم: اگر فروش شما در طی سال از این مبالغ معافیت ذکر شده در بالا بیشتر شد، از دومین دوره بعد از عبور از حد نصاب، باید صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان مالیاتی را شروع کنید.

۲. تکلیف فاکتورهایی که تاکنون در سامانه مودیان مالیاتی ثبت نشده‌اند چیست؟

بسیاری از کسب‌وکارها تاکنون نتوانسته‌اند تمام فروش‌هایشان را در سامانه مودیان مالیاتی ثبت کنند. قانون‌گذار این مشکل را حل کرده است:

• پذیرش فاکتورهای ثبت نشده در سامانه مودیان مالیاتی: تا پایان سال ۱۴۰۳، صورتحساب‌هایی که در سامانه مودیان صادر نشده‌اند، همچنان قابل قبول هستند.

• فرآیند تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده: در پایان هر فصل، سازمان مالیاتی یک اظهارنامه منالیات بر ارزش افزوده پیش‌فرض برای شما می‌سازد. شما یک ماه فرصت دارید که آن را باز کنید و فاکتورهای ثبت‌نشده در سامانه مودیان مالیاتی را به صورت دستی وارد کرده و اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده را تکمیل و ارسال نمایید.

⚠️ نکته مهم: این آخرین فرصت است! از سال ۱۴۰۴ به بعد، احتمالاً فقط فاکتورهای سیستمی پذیرفته می‌شوند. برای اینکه سیستم حسابداری خود را با قانون جدید هماهنگ کنید، می‌توانید از نرم افزار ایزی حساب استفاده کنید که فرآیند ارسال صورتحساب به سامانه مودیان مالیاتی را به صورت خودکار انجام می‌دهد.

۳. کارتخوان‌ها: آیا رسید دستگاه کارتخوان پوز (POS) به عنوان فاکتور مورد قبول است؟

این سوال خیلی از مغازه‌دارها و صاحبان کسب و کارهای کوچک است. پاسخ مثبت است، اما با دو شرط:

• فروش تک‌نرخی: اگر کالاهایی که می‌فروشید که نرخ مالیاتش مشخص و یکسان است (مثلاً فقط کالای مشمول 10٪ دارید)، رسید کارتخوان شما تا پایان سال ۱۴۰۴ حکم صورتحساب الکترونیکی را دارد.

• اتصال دستگاه کارتخوان به پرونده مالیاتی: کارتخوان شما باید به پرونده مالیاتی شما متصل باشد.

نکته مهم برای مشاغل خاص شامل املاک و نمایشگاه‌دارها:

مراقب باشید! اگر پول‌هایی که به کارتخوان شما می‌آید لزوماً درآمد شما نیست (مثلاً پول رهن، ودیعه یا بیعانه)، باید اسناد و مدارک کافی داشته باشید. ممیزین مالیاتی ممکن است کل واریزی‌ها به حساب کارتخوان شما را به عنوان «فروش» در نظر بگیرند. اگر در این زمینه نگرانی دارید، حتماً از مشاوره مالیاتی ایزی حساب استفاده کنید تا روش‌های قانونی تفکیک درآمد از سایر واریزی‌ها را بیاموزید.

۴. شرایط اخذ بخشودگی 100 درصدی جرایم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان چیست؟

مطابق ماده ۲۲ قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان جریمه عدم صدور صورتحساب 10 درصد مبلغ فروش می باشد، اما بخشنامه جدید، راه را برای بخشودگی باز گذاشته است.

شرایط بخشودگی ۱۰۰ درصدی جرایم قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان:

اگر تخلفات خود را بپذیرید و نسبت به اصلاح آن اقدام کنید، بر اساس «نسبت فروش های ثبت نشده در سامانه مودیان به کل فروش»، جریمه شما بخشیده می‌شود:

• اگر فروش های ثبت نشده در سامانه مودیان مالیاتی کمتر از ۱۵٪ کل فروش باشد: ۱۰۰٪ بخشودگی شامل شما می شود.

• اگر فروش های ثبت نشده در سامانه مودیان مالیاتی بین ۱۵٪ تا ۳۰٪ باشد: ۹۸٪ بخشودگی برای مشاغل و اصناف و ۹۵٪ برای اشخاص حقوقی و شرکت‌ها شامل می شود

فرصت ویژه بخشودگی ۹۰٪ جرایم قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان:

اگر بدهی مالیات بر ارزش افزوده دوره‌های زمستان ۱۴۰۲، بهار و تابستان ۱۴۰۳ را تا تاریخ ۱۴۰۳/۱۲/۱۵ پرداخت کنید، مشمول ۹۰٪ بخشودگی جرایم خواهید شد.

۵. نکات مهم برای حسابرسی مالیاتی

• اشخاص حقیقی که فعالیت کشاورزی دارند (ماده ۸۱ قانون مالیات های مستقیم)، کلاً از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف هستند.

• اگر از کسی خرید می‌کنید که از صدور صورتحساب الکترونیکی معاف است، رسید کارتخوان برای شما به عنوان خریدار کالا و خدمات «اعتبار مالیاتی ارزش افزوده» محسوب نمی‌شود و نمی‌توانید آن را به عنوان هزینه قابل قبول در نظر بگیرید.

• اگر سازمان امور مالیاتی متوجه شود درآمدی را کتمان کرده‌اید، علاوه بر مالیات، مشمول جریمه‌های سنگین غیرقابل بخشش هم می‌شوید.

✅ بهترین راهکار برای مدیریت امور مالیاتی کسب و کارهای کوچک و اصناف

مدیریت همزمان کارتخوان‌ها، ارسال صورتحساب به سامانه مودیان مالیاتی برای فروش‌های عمده، و بررسی حد مجاز فروش، کار دشواری است.
نرم افزار ایزی حساب تمام این دغدغه‌ها را رفع می‌کند. این نرم‌افزار به شما کمک می‌کند تا صورتحساب‌های خود را دقیقاً طبق استاندارد سازمان امور مالیاتی به سامانه مودیان مالیاتی ارسال کرده و نگران جریمه‌های ماده ۲۲ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان نباشید.
همچنین با استفاده از خدمات آموزش حسابداری و مالیات ایزی حساب، می‌توانید یاد بگیرید که چگونه اظهارنامه ارزش افزوده خود را در مهلت یک‌ماهه تکمیل کرده تا مشمول جرایم سنگین مالیاتی و رسیدگی‌های سخت‌گیرانه نشوید.